90 Hz 2.8K OLED slaat nog steeds over. | De populaire Zenbook 14 is dit jaar terug met een nieuwe Ryzen 7 7000 U-serie CPU, opgefrist uiterlijk en het bekende 90 Hz DCI-P3 OLED touchscreen. De algehele prestaties zijn echter meer in lijn met een midrange Ultrabook van weleer.
De ZenBook 14 UM3402Y is het nieuwste model in de steeds drukker wordende Zenbook-familie van Asus. Het is opnieuw een nieuw ontwerp dat zich onderscheidt van de bestaande 2022 Zenbook 14 UM425 of Zenbook 14X OLED . Ons exemplaar is een SKU uit het hogere segment met de Ryzen 7 7730U CPU, 16 GB LPDDR4X RAM en een 14-inch 2.8K 90 Hz OLED touchscreen voor $870 USD. Minder dure SKU’s zijn verkrijgbaar met de Ryzen 7 5825U, Ryzen 5 7530U of Ryzen 5 5625U, maar alle opties hebben verder hetzelfde OLED-scherm en geïntegreerde Radeon RX graphics. Concurrenten voor de Zenbook 14 zijn andere high-end 14-inch subnotebooks zoals de LG Gram 14 , Lenovo Yoga Slim 9 14 , Huawei MateBook X Pro of de HP Dragonfly Pro . De Asus VivoBook 14 serie kan worden beschouwd als een meer budgetvriendelijk alternatief voor de Zenbook 14. Meer Asus beoordelingen: De meest opvallende fysieke veranderingen ten opzichte van de ZenBook 14 UM425U van vorig jaar zijn de verplaatste poorten en de opnieuw ontworpen achterkant. Meer specifiek hebben de scharnieren nieuwe zilveren randen en is de achterkant van de klep nu platter zonder gehaakt ontwerp. Het ErgoLift effect blijft en dus komt de basis nog steeds schuin omhoog als het deksel wordt geopend. De stijfheid van het chassis is ongeveer hetzelfde als voorheen, ondanks de esthetische veranderingen. Pogingen om de basis of deksel te buigen resulteren in iets meer kraken en kromtrekken dan bij de stijvere HP Spectre x360 13.5 of Dell XPS 13 9300 . Het buigen is gelukkig lang niet zo erg als op de Kader laptop of een oudere VivoBook 14 echter. Het model is zowel zwaarder als dikker dan de 2022 Zenbook 14 UM425U en dat is teleurstellend. Het is nog steeds kleiner en lichter dan de concurrerende Yoga Pro 7 14 of Inspiron 14 Plus 7420 maar deze alternatieven bieden snellere prestaties dan onze Asus. De poortopties omvatten alles van de oudere Zenbook 14 UM425U plus de terugkeer van de 3,5 mm audio-aansluiting. De HDMI 2.1 poort is geweldig om te zien omdat sommige subnotebooks zoals de Spectre x360 13.5 deze optie missen. Helaas zijn de twee USB-C poorten slechts 3.2 in plaats van 4.0, wat betekent dat eGPU’s niet worden ondersteund. De USB-C poorten op de Lenovo Yoga Pro 7 14 zijn 4.0. Vreemd genoeg claimt AS SSD een overdrachtssnelheid van bijna 205 MB/s met onze AV PRO V60 MicroSD-kaart, terwijl de overdrachtssnelheden in de praktijk met onze 1 GB testbestanden met 68 MB/s veel langzamer zouden zijn. Meerdere hertests leverden geen veranderingen op. Als je bedenkt dat de SD kaartlezers op alle Zenbook 14 modellen tot nu toe beperkt zijn tot slechts ~70 MB/s, is het waarschijnlijker dat gebruikers een vergelijkbare snelheid zullen ervaren met de Zenbook 14 UM3402Y. Een MediaTek MT7922 wordt standaard geleverd voor Wi-Fi 6E en Bluetooth 5.2 ondersteuning. We ondervonden geen prestatieproblemen bij koppeling met ons Wi-Fi 6E 6 GHz netwerk. Wanneer gekoppeld aan ons Wi-Fi 6 5 GHz netwerk, waren de overdrachtssnelheden echter ongewoon traag met slechts ~350 Mbps, zelfs na meerdere hertests. Een 2 MP webcam wordt standaard geleverd zonder IR. Een elektronische uitschakelaar wordt ondersteund in plaats van een schuifluik. Het bodempaneel wordt vastgezet met negen kruiskopschroeven waarvan er twee verborgen zitten onder de rubberen voetjes aan de achterkant. Gebruikers hebben direct toegang tot de verwijderbare WLAN-module en M.2 2280 SSD terwijl de RAM-modules zijn gesoldeerd. De verkoopverpakking bevat een handige USB-A naar RJ-45 adapter naast de AC-adapter en papierwerk. Bij aankoop in de VS geldt de gebruikelijke beperkte fabrieksgarantie van een jaar. De toetsen op het toetsenbord hebben een vrije slag van 1,4 mm, wat typerend is voor veel Ultrabooks. De toets feedback is gemiddeld, zo niet iets aan de zachtere kant in vergelijking met de stevigere toetsen op de HP Spectre x360 13.5 . Vooral de Enter-toets had kunnen profiteren van een sterkere en meer bevredigende feedback bij het indrukken. Het clickpad (13 x 7,4 cm) is iets langer en smaller dan de clickpads van de Spectre x360 13,5 (12,5 x 8 cm) of de Inspiron 14 Plus 7420 Inspiron 14 Plus 7420 (11,5 x 8 cm), maar is desondanks ruim. De grip is supervloeiend met slechts een beetje plakkerigheid bij lagere snelheden voor nauwkeurigere invoer. Klikken op het clickpad is merkbaar steviger en luider dan op de meeste andere Ultrabook clickpads, inclusief op de eerder genoemde HP en Dell modellen. Het Zenbook clickpad is daarom prettiger in gebruik, ook al is de travel nog steeds aan de ondiepe kant. De nieuwe Zenbook maakt gebruik van een vergelijkbaar Samsung ATNA40YK07 OLED-paneel als op de Acer Predator Triton 300 SE of Swift 3 SF314 . De kijkervaring van alle drie de modellen is dus in essentie identiek met hun 1800p resolutie, volledige DCI-P3 kleuren en 90 Hz verversingssnelheid. Asus adverteert met een piekhelderheid van 550 nits, wat we alleen kunnen bevestigen bij het weergeven van HDR-inhoud. Bij het uitvoeren van deze HDR-test kunnen we bijvoorbeeld een maximale helderheid van 542 nits registreren op onze testunit. Anders is de maximale helderheid beperkt tot slechts ~340 nits bij het weergeven van SDR-inhoud, wat nog steeds in lijn is met de meeste IPS-gebaseerde subnotebooks. Flikkeren is bij alle helderheden aanwezig, net als bij de meeste andere OLED-schermen. We hebben een flikkerfrequentie van 362 Hz gemeten op ons specifieke apparaat. Asus claimt een Pantone-gevalideerd beeldscherm, wat we kunnen bevestigen met onze eigen X-Rite colorimeter metingen. Het scherm is echter standaard ingesteld op sRGB, hoewel het DCI-P3-gamma wordt ondersteund. Grijstinten en kleuren zijn verder uit de doos accuraat met gemiddelde DeltaE waarden van respectievelijk slechts 1,4 en 0,84. Het zicht naar buiten is op zijn best gemiddeld, zelfs in de schaduw door de glanzende glaslaag. Verblinding is moeilijk te vermijden en kleuren kunnen er daardoor flets uitzien. We hebben ons apparaat via Windows en de MyAsus-software ingesteld op de prestatiemodus. Helaas worden de specifieke energieprofielen van Asus niet gesynchroniseerd met de energieprofielen van Windows en is het dus mogelijk om Windows op Power Saver te zetten en MyAsus tegelijkertijd op Performance. Sommige OEM’s zoals Dell synchroniseren hun energieprofielen met Windows om de bediening te vereenvoudigen. Hoewel de Ryzen 7 7730U is een CPU uit de 7000-serie, maar de onderliggende architectuur is gebaseerd op het Zen 3 platform in plaats van het nieuwere Zen 3+ of Zen 4 platform. De CPU kan dus worden beschouwd als een rebranding van de oudere Ryzen 7 5800U aangezien beide hetzelfde aantal cores, threads en L1/L2/L3 cachegroottes hebben. Desalniettemin presteert de Ryzen 7 7730U nog steeds beter dan de Ryzen 7 5800U met ten minste 10 tot 15 procent dankzij optimalisaties in de kloksnelheid. Downgraden naar de Ryzen 7 5825U configuratie van onze Ryzen 7 7730U zal de multi-thread CPU-prestaties naar verwachting met slechts 5 tot 10 procent verminderen. PCMark-resultaten zijn iets hoger dan die van andere subnotebooks met geïntegreerde graphics, zoals de HP Spectre x360 13.5 of de Asus Zenbook 14 UM425U maar nog steeds onder subnotebooks met snellere H-serie CPU’s of discrete GPU’s zoals de Dell Inspiron 14 Plus 7420. LatencyMon onthult DPC-problemen bij het openen van meerdere browsertabbladen van onze startpagina. het afspelen van 4K-video’s met 60 FPS is verder perfect zonder dropped frames. Onze testunit wordt geleverd met een midrange 512 GB Micron 2400 PCIe4 x4 NVMe SSD. In vergelijking met duurdere PCIe4 x4 NVMe SSD’s zoals de Samsung PM9A1 die overdrachtsnelheden van meer dan 7000 MB/s kunnen bieden, is onze Micron schijf gewaardeerd voor een theoretisch maximum van slechts 4200 MB/s. Een praktijktest op onze Zenbook unit toont een nog langzamere doorvoer van slechts 3200 MB/s, aangezien het Asus-model alleen PCIe3-snelheden ondersteunt. Voor de doelgroep is de schijf echter goed in balans met deze specifieke CPU uit de Ryzen U-serie. De Ryzen 7 7730U maakt gebruik van de oudere geïntegreerde Radeon RX Vega 8 in plaats van de veel indrukwekkendere Radeon 680M . De algemene grafische prestaties liggen dus tussen de concurrerende Iris Xe 80 EU’s en Iris Xe 96 EU . Het is jammer dat er geen Radeon 680M optie is, want dat zou de prestaties met 1,5x tot 2x verbeterd hebben. De nieuwste games zijn over het algemeen niet te spelen, tenzij op de laagste 720p instellingen. Bovendien kunnen framerates na verloop van tijd een dip vertonen, zoals blijkt uit onze onstabiele Witcher 3 framerates hieronder tijdens het stationair draaien op de wereldkaart. De interne ventilator is stil tijdens lage belastingen zoals browsen of video streamen. Het geluid blijft over het algemeen hangen op of onder 28,8 dB(A) tegen een stille achtergrond van 22,6 dB(A), wat laag genoeg is om bijna onhoorbaar te zijn in klaslokalen of kantooromgevingen. Dit is laag genoeg om bijna onhoorbaar te zijn in klaslokalen of kantooromgevingen. Helaas is het geluid van de ventilator hoog en merkbaarder wanneer er zwaardere belastingen zoals games worden uitgevoerd. Witcher 3 het geluid van de ventilator, bijvoorbeeld, zou een geluid van 46,6 dB(A) en een scherpere geluidsgrafiek veroorzaken in vergelijking met slechts 36 dB(A) en een ondiepere grafiek op de HP Spectre x360 13.5 . Het ventilatorgeluid kan zelfs nog luider zijn met meer dan 52 dB(A) als de CPU op 100 procent gebruik staat om luider te zijn dan de meeste andere subnotebooks. De oppervlaktetemperaturen zullen altijd warmer zijn aan de rechterhelft van de laptop dan aan de linkerhelft door de plaatsing van de processor binnenin. De hot spot op het toetsenbord kan oplopen tot 40 C, zoals te zien is op de onderstaande temperatuurkaart, die vergelijkbaar is met de snellere Yoga Pro 7 14ARP G8 onder vergelijkbare belasting. Het Lenovo model kan echter veel warmer zijn aan de onderkant met bijna 7 C. De CPU piekte naar 3,6 GHz en 42 W bij het starten van Prime95 stress. Wanneer de kerntemperatuur een paar seconden later 85 C bereikt, daalt de kloksnelheid en het opgenomen vermogen op het bord en stabiliseert zich op respectievelijk 3,0 tot 3,1 GHz en 30 W. Turbo Boost-potentieel is dus op zijn best van korte duur, wat te verwachten is van een processor uit de U-serie. De kerntemperatuur zou zich stabiliseren tussen 70 C en 75 C in vergelijking met de gemiddelde tot hoge 80 C op de Kader Laptop bij veeleisende belastingen zoals games. Op de batterij werken heeft een lichte invloed op de prestaties. Een 3DMark 11 test op batterijen zou Physics en Graphics scores van respectievelijk 12676 en 5878 punten opleveren, vergeleken met 13922 en 6627 punten op netstroom. Het systeem verbruikt slechts 8 W bij stationair draaien op het bureaublad tot bijna 15 W bij de maximale helderheidsinstelling met een volledig wit scherm. Het stroomverbruik van OLED hangt af van de weergegeven kleuren en is over het algemeen veeleisender dan IPS, zoals hier wordt aangetoond hier . 14-inch laptops met IPS-panelen zoals de ZenBook 14 UM425U of Yoga Pro 7 14ARP G8 zouden bijvoorbeeld elk een paar watt minder verbruiken, zelfs bij de maximale helderheidsinstelling. Het stroomverbruik bij zwaardere belasting ligt heel dicht bij dat van de Yoga 7-14ARB G7 die wordt aangedreven door de snellere Ryzen 7 6800U. Eventuele jaar-op-jaar winsten in prestaties-per-watt zijn daarom op zijn best minimaal. We zijn in staat om een tijdelijke maximale stroomopname van 65 W te registreren van de kleine (~6,3 x 6,3 x 2,8 cm) 65 W AC-adapter wanneer de CPU voor 100% wordt gebruikt. De oplaadsnelheid vertraagt bij zeer zware belastingen. De looptijd is met meer dan 12 uur WLAN-gebruik in de praktijk uitstekend en vergelijkbaar met de LG Gram 14Z90Q of Yoga Pro 7 14ARP G8. Vergeleken met de Zenbook 14 UM425 van vorig jaar, heeft de Zenbook 14 UM3402 een iets grotere batterij om het veeleisendere OLED paneel te compenseren. Opladen van leeg naar vol duurt ongeveer 90 minuten met de meegeleverde AC adapter. Voor minder dan 900 USD is de Zenbook 14 UM3402Y aantrekkelijk, vooral vanwege zijn 90 Hz OLED touchscreen en over het algemeen hogere bouwkwaliteit dan een typische Asus VivoBook, HP Pavilion of Lenovo IdeaPad alternatief. Als je onderweg veel foto’s bewerkt en gebruik kunt maken van het brede kleurengamma van OLED, dan kan deze Zenbook de niche vullen zonder de bank te breken. Het 90 Hz OLED touchscreen blijft het hoogtepunt van de relatief betaalbare Zenbook 14. Als je niet van OLED houdt, dan zijn er andere opties met snellere CPU’s en GPU’s. De nadelen en nadelen van de Zenbook 14 UM3402Y zijn meer intern dan extern. De nieuwe Ryzen 7 7730U processor presteert bijvoorbeeld zo goed als de twee jaar oude Ryzen 7 5800U dat prestatiejagers teleurgesteld kunnen zijn. In dit geval moeten gebruikers misschien de grotere en krachtigere Zenbook Pro 14 , Yoga Pro 7 14 of Inspiron 14 Plus 7420 die allemaal CPU’s uit de H-serie hebben. Het hoge geluid van de ventilator bij belasting, de relatief trage MicroSD-kaartlezer en het gebrek aan USB4 ondersteuning kunnen power users en fotografen ook irriteren. Deze bezuinigingen kunnen ervoor zorgen dat de Zenbook 14 soms meer aanvoelt als een goedkopere VivoBook 14. Onze reviewconfiguratie is en wordt nu verzonden bij Walmart voor $870 USD. De mindere Ryzen 5 7530U SKU met de helft minder RAM en opslag is en wordt ook geleverd voor 700 dollar .