RTX 4070 voor contentmakers en gamers. | Asus herlanceert de 14,5-inch Zenbook Pro en heeft de snelle multimedia notebook uitgerust met een Raptor Lake Core i9-13900H en de nieuwe GeForce RTX 4070 Laptop GPU. Het 120 Hz OLED-paneel met 2,8K resolutie is ook nieuw, maar heeft een negatieve invloed op de batterijduur.
Met de nieuwe Zenbook Pro 14 biedt Asus een krachtige multimedia notebook voor content creators, waarmee het direct concurreert met de Apple MacBook Pro 14. Naast de huidige Raptor Lake processors van Intel, installeert Asus de nieuwe RTX GPU’s van Nvidia, waarbij ons testapparaat zelfs beschikt over de GeForce RTX 4070 laptop GPU is geïnstalleerd. Een speciale functie is het scherm, dat een 2,8K OLED-touchscreen met 120 Hz is. Al deze hardware heeft echter een prijs – ons testapparaat met een Core i9 13900H , een RTX 4070, 32 GB RAM en een 2 TB SSD kost maar liefst EUR 3.500 (~US$ 3.750) en is daarmee direct geprijsd ten opzichte van de MacBook Pro 14 (M2 Max). 14-inch apparaten met deze prestatiewaarden zijn zeldzaam, daarom vermelden we ook enkele 15-inch modellen als vergelijkingsmateriaal. Visueel ziet de nieuwe Zenbook Pro 14 er vrij ingetogen uit en er is alleen een klein ProArt logo op het schermdeksel te zien. Asus voegt verder geen andere visuele elementen toe. De oppervlakken zijn glad, wat al snel leidt tot vlekken van vingerafdrukken en het regelmatig wegvegen hiervan. De notebook ziet er erg elegant uit in de donkere kleur Tech Black , maar de stickers van de fabrikant op de palmsteun zijn enorm irritant. De grote sticker met de kenmerken van de laptop aan de rechterkant kan gemakkelijk verwijderd worden, maar de vier kleinere stickers aan de linkerkant niet. Wie wil er nu een Amazon Alexa sticker op zijn apparaat als je er EUR 3.500 (~US$ 3.750) voor hebt betaald? Asus gebruikt een metalen chassis en zowel de basiseenheid als het schermdeksel zijn extreem stabiel en torsiestijf. De basiseenheid ziet er ook vrij slank uit, wat mogelijk wordt gemaakt door de taps toelopende zijkanten. Dit staat in schril contrast met de Apple MacBook Pro 14 waarbij de basiseenheid erg volumineus lijkt, hoewel hij eigenlijk dunner is dan de Zenbook. Dit is zeker geen extreem dunne notebook, maar dit is geen punt van kritiek gezien de krachtige componenten. De twee beeldschermscharnieren zijn goed afgesteld, maar kunnen een zekere wankeling bij het veranderen van de openingshoek niet helemaal voorkomen. De maximale openingshoek is ~135 graden. De schermranden van het 16:10 paneel zijn erg smal, vooral aan de zijkanten, en de totale scherm-tot-lichaam verhouding is een goede 85%. In een directe vergelijking is vooral de MacBook Pro 14 op alle gebieden iets compacter, maar er zijn geen grote verschillen in gewicht. Vanwege de krachtige hardware hebben sommige 15-inch apparaten in ons vergelijkingsveld natuurlijk iets meer bureauruimte nodig. De meegeleverde 200 watt voeding voegt nog eens 556 gram toe aan de weegschaal. Aangezien de achterkant van het basisstation in beslag wordt genomen door de koeling, zijn de aansluitingen verdeeld over het midden van beide zijden. Als je alle poorten tegelijk gebruikt, kan dat resulteren in een werkplek die er erg krap uitziet. Toch biedt Asus alle belangrijke poorten, waaronder USB-A, USB-C en HDMI. De USB-C poort aan de achterkant ondersteunt ook Thunderbolt en moet ook worden gebruikt als je op een externe monitor wilt werken, omdat dit de enige manier is om de iGPU op de externe monitor te gebruiken. De andere USB-C poort en de HDMI-uitgang maken altijd gebruik van de dedicated GPU, wat onnodig veel stroom verbruikt, vooral bij eenvoudige taken. De Zenbook biedt een volwaardige SD-kaartlezer die ook zeer hoge overdrachtssnelheden haalt. In combinatie met onze referentiekaart (Angelbird AV Pro V60) noteerden we maximale overdrachtsnelheden van meer dan 250 MB/s en iets meer dan 100 MB/s bij het kopiëren van beeldbestanden. Draadloze netwerkverbindingen worden afgehandeld door Intel’s AX211 module, die Bluetooth 5.2 ondersteunt naast de huidige Wi-Fi 6E standaard. We konden geen verbinding maken met het overeenkomstige 6 GHz netwerk van onze Asus referentie router, maar de prestaties in het 5 GHz netwerk waren erg goed en we hadden geen problemen met WLAN. Een USB Ethernet-adapter voor bekabelde netwerken wordt ook meegeleverd. Asus installeert een 1080p sensor in de bovenste schermrand voor de webcam. De beeldkwaliteit is iets beter dan de oude 720p modellen, maar je moet geen wonderen verwachten. Er is ook een IR-module geïnstalleerd die gezichtsherkenning via Windows Hello mogelijk maakt. Het onderste deksel van de behuizing zit vast met in totaal negen Torx-schroeven (T5) en kan eenvoudig worden verwijderd. Je hebt dan toegang tot de twee ventilatoren, de batterij en het enkele SODIMM-slot voor een RAM-module. De WLAN-module en één RAM-module zijn echter gesoldeerd. Het toetsenbord heeft een toetsbereik van 1,4 mm en biedt over het algemeen een gemiddelde invoer. Gezien de dikte van de behuizing en ook de prijs, had hier meer gedaan kunnen worden, vooral omdat de toetsen de neiging hebben om een beetje te rammelen. We vonden bijvoorbeeld het toetsenbord van de ROG Zephyrus G14 (1,7 mm travel) beter. Qua indeling moet je ook wennen aan de Enter-toets met één enkele rij en de kleine pijltjestoetsen. Tot slot is er een drie-traps witte achtergrondverlichting die kan worden geactiveerd via een sensor. Asus heeft een speciale functie voor het touchpad bedacht, namelijk de zogenaamde DialPad , die in de linkerbovenhoek is geïnstalleerd. Deze ring geeft de gebruiker extra opties en de integratie met Adobe apps werkt erg goed. In het dagelijks gebruik kunnen bijvoorbeeld de helderheid en het volume hier worden aangepast. Dit werkt allemaal goed, maar de speciale speciale toetsen en sneltoetsen in creatieve apps werken meestal sneller Bovendien merk je de verhoogde ring op tijdens eenvoudige bediening van de pad, die over het algemeen goed werkt, maar een beetje hard klikt. Natuurlijk kan het capacitieve touchscreen ook als optie worden gebruikt, en er wordt ook een actieve stylus meegeleverd, die ook een goede indruk maakte, vooral bij het bewerken van afbeeldingen. Asus rust de Zenbook Pro 14 uit met een OLED touchscreen met hoge resolutie. De resolutie van het 14,5-inch paneel (16:10) is 2880×1800 en de subjectieve beeldindruk is in principe erg goed, maar de beeldkwaliteit is iets korrelig door het touchscreen. De schermactiviteit is zeer vloeiend dankzij de hoge frequentie In de technische gegevens specificeert de fabrikant een helderheid van 400 cd/m² of een maximum van 550 cd/m² voor HDR-inhoud. Het paneel haalt dat echter niet helemaal in onze metingen, aangezien we een gemiddelde van bijna 360 cd/m² vaststelden voor normale SDR-inhoud (d.w.z. alledaagse dingen). De contrastverhouding is extreem hoog, wat te wijten is aan het lage zwartniveau. Wat HDR-inhoud betreft, registreerden we een maximum van 584 cd/m² met een klein helder beeldgedeelte en rond de 460 cd/m² met een bijna volledig wit beeld. De HDR-instellingen van Windows verdienen kritiek, want om HDR-inhoud echt te kunnen weergeven, moet HDR eerst worden geactiveerd in de instellingen. Alle kleurprofielen worden dan echter helemaal weggegooid en de verschillende kleurprofielen van de MyAsus software zijn niet meer beschikbaar. Apple de implementatie van HDR in het mini-LED paneel van de MacBook Pro 14 is hier duidelijk superieur en er worden ook veel hogere helderheidswaarden bereikt. We hebben het OLED paneel gemeten met professionele CalMAN software (d.w.z. X-Rite i1 Pro 2) met zowel het standaard Native profiel als Display P3. Kleuren lijken een beetje oververzadigd in het Native profiel, wat resulteert in een nog levendigere beeldkwaliteit, maar sommige kleuren overschrijden de belangrijke grens van 3. Het Display P3 profiel daarentegen biedt extreem nauwkeurige kleuren en maakt directe beeld/video bewerking mogelijk. We waren niet in staat om het beeldscherm verder te verbeteren met onze eigen kalibratie, daarom is het bijbehorende profiel om te downloaden hier niet beschikbaar. Er is ook een sRGB-profiel beschikbaar. De P3 kleurruimte is volledig gedekt. De reactietijden van het OLED paneel zijn erg snel, maar we hebben PWM flikkering gedetecteerd bij alle helderheidsniveaus. DC dimmen wordt gebruikt tot een helderheidsniveau van 50% en daaronder wordt klassieke PWM met een frequentie van 240 Hz gebruikt. Asus zelf adviseert om niet onder deze helderheid te gaan en in plaats daarvan de flikkervrije OLED dimfunctie in de MyAsus software te gebruiken. We hebben dit in detail besproken in de review van de Zenbook S 13 OLED en de functionaliteit is hier identiek. Buiten is het zeer reflecterende touchscreen problematisch omdat je altijd te maken hebt met reflecties, zelfs op bewolkte dagen. De kijkhoekstabiliteit is over het algemeen erg goed. Alleen vanuit bepaalde (brede) hoeken zie je een blauwzweem, wat typisch is voor OLED panelen. De Zenbook Pro 14 is alleen beschikbaar met de Intel Core i9-13900H en er is 16 GB RAM gesoldeerd. Er is een SODIMM slot beschikbaar dat is uitgerust met 16 of 32 GB RAM, afhankelijk van het model. Wat betreft de grafische kaart heb je de keuze tussen de GeForce RTX 4060 laptop en de RTX 4070 laptop, waarvan de laatste is geïnstalleerd in ons testapparaat. Er zijn drie verschillende prestatiemodi in de MyAsus-software: Fluister , Standaard en Prestaties . De tabel hieronder toont de TDP/TGP waarden van de modi. We hebben de Performance-modus gebruikt voor de volgende benchmarks en metingen, omdat de grafische prestaties van met name de GeForce GPU anders aanzienlijk lager zijn. In het dagelijks leven kun je echter probleemloos een van de andere twee modi gebruiken. De Zenbook heeft ook een MUX schakelaar die gebruikt kan worden om de geïntegreerde GPU volledig uit te schakelen. Omschakelen vereist echter wel een herstart van het systeem. De Intel Core i9-13900H is een high-end mobiele processor met 6 prestatiekernen en 8 efficiëntiekernen, waardoor er in totaal 20 threads tegelijk kunnen worden verwerkt. Afgezien van de iets hogere kloksnelheid zijn er echter geen verschillen met de Core i9-12900H . De prestaties in de Zenbook Pro 14 zijn erg goed dankzij de hoge vermogenslimieten, hoewel hier ook moet worden vermeld dat de Intel-chip slechts marginaal sneller is dan de nieuwe AMD Ryzen 9 7940HS met 80 watt, ondanks het aanzienlijk hogere stroomverbruik. In onze CB R15 multi-loop daalt de i9-13900H naar 90 watt na een paar runs, waar hij ook langzamer is dan de 7940HS. Aan de andere kant zijn de single-core prestaties van de prestatiecores nog steeds erg goed: we zien een voordeel van ongeveer 15% ten opzichte van de huidige AMD Ryzen 9 7940HS de belangrijkste rivaal Apple MacBook Pro 14 is duidelijk in het nadeel wat betreft ruwe CPU-prestaties, maar het stroomverbruik van 34 watt is ook aanzienlijk lager. De MacBook heeft ook het voordeel dat de prestaties constant blijven in batterijmodus. De CPU van de Zenbook zakt echter naar een magere 30 watt zonder de voeding, wat resulteert in een prestatieverlies van ongeveer 45% in multikerntesten. Meer CPU benchmarks vind je in onze tech sectie . De systeemprestaties zijn uitstekend, wat wordt bevestigd door zowel de goede benchmarkresultaten als onze subjectieve prestatie-indruk. We hebben geen problemen ondervonden met de Zenbook Pro tijdens het testen. In onze gestandaardiseerde latentietest (surfen op het web, YouTube 4K afspelen, CPU-belasting) vertoont het testapparaat lichte beperkingen bij het gebruik van real-time audiotoepassingen onder de huidige BIOS-versie. Ons testapparaat is uitgerust met de Micron 3400 NVMe SSD, die een opslagcapaciteit van 2 TB biedt (waarvan 1,79 TB beschikbaar is na de eerste keer opstarten). Het is een snelle PCIe 4.0 SSD, hoewel de apparaten van Samsung en SK Hynix iets hogere overdrachtssnelheden halen. Maar dit speelt geen grote rol bij dagelijks gebruik; het is veel belangrijker dat de prestaties stabiel blijven bij langdurige belasting. Meer SSD benchmarks zijn hier . Nvidia’s nieuwe GeForce RTX 4070 laptop CPU met 8 GB VRAM wordt gebruikt als dedicated grafische kaart. Volgens het stuurprogramma hebben we de 120-watt variant geïnstalleerd, maar we konden slechts maximaal 95 watt uit de GPU halen (120 watt kortstondig in de stresstest). Aangezien de GPU tijdens het gamen maximaal ~105-110 watt verbruikt, maakt dit weinig uit en zijn de algehele prestaties erg goed, zeker gezien het compacte 14-inch chassis. De hybride modus is standaard actief, maar de geïntegreerde GPU kan desgewenst ook volledig worden uitgeschakeld (hiervoor is een herstart nodig). In de synthetische benchmarks is de Zenbook Pro 14 bijvoorbeeld ook aanzienlijk sneller (60-80%) dan de 50-watt variant van de RTX 4070 Laptop in de nieuwe Dell XPS 15 en over het algemeen ook merkbaar sneller dan de oude RTX 3070 Ti in de Razer Blade 15 . De GPU-prestaties blijven ook volledig stabiel onder langdurige belasting, want de GPU doorstaat met gemak de Time Spy stresstest op 99,5%. Op batterijvoeding zijn de GPU-prestaties echter beperkt tot 60 watt, wat de prestaties met ongeveer 23% vermindert. Meer GPU benchmarks zijn beschikbaar hier . Hoewel Asus de Zenbook Pro 14 aanprijst als een creator laptop, is hij ook geweldig voor gaming. De prestaties van de RTX 4070 laptop zijn volledig toereikend voor vloeiende gameplay in QHD-resolutie, zelfs in de nieuwste gametitels. De gameprestaties blijven ook volledig stabiel tijdens langere sessies. Meer GPU benchmarks vind je in onze tech sectie . Voor alledaagse taken (of zolang je geen GPU prestaties nodig hebt) gebruik je indien mogelijk best de Fluister of Standaard modus, aangezien de Zenbook Pro 14 dan vaak stil blijft. Je zou ook de Standaard modus moeten uitproberen voor gaming, aangezien de prestaties in veel gevallen nog steeds voldoende zullen zijn en het apparaat veel aangenamer is met net geen 41 dB(A) vergeleken met net geen 49 dB(A) in de Prestatie modus. Er werden geen andere elektronische geluiden waargenomen, zoals spoelgejank. De ventilatoren worden vaak uitgeschakeld tijdens het stationair draaien of tijdens lichte taken, maar de kast wordt op sommige plaatsen wel iets warmer rond de 30 °C. Toch heeft Asus de temperaturen onder belasting goed onder controle, want het toetsenbordgebied blijft ongevaarlijk met een maximum van 42 °C in de stresstest en tijdens het gamen. Aan de onderkant is er een hotspot die een maximum van 51 °C bereikt in het middengebied achteraan, dus hier moet je direct huidcontact vermijden De grafische kaart bereikt een niveau van ongeveer 75 watt in de stresstest en blijft op deze waarde. De processor is wat onregelmatiger en zit meestal rond de 35 watt met constante korte opwaartse pieken. De luidsprekers leveren over het algemeen een goede geluidskwaliteit. Alleen de bas zou wat sterker kunnen. Hoewel ze zeker afdoende zijn voor incidentele video’s en wat muziek, kun je voor gaming beter een headset gebruiken vanwege de ventilatoren. Het stroomverbruik van OLED schermen hangt grotendeels af van de weergegeven inhoud. We hebben een maximum gemeten van net geen 12 watt in idle met de donkere standaard achtergrond, maar dit kan verder oplopen bij heldere beelden. Zodra je HDR-inhoud bekijkt, stijgt het verbruik tot wel 28 watt. We registreerden korte tijd tot 208 watt in de stresstest, maar dit vlakte snel af tot ~140 watt (geldt ook voor games). Over het algemeen is de 200 watt voeding voldoende. De 76 Wh batterij levert slechts een gemiddelde batterijduur op omdat het OLED-scherm veel stroom nodig heeft. We voerden de tests uit bij 60 Hz (voor 120 Hz kun je ongeveer een half uur aftrekken). Het afspelen van video’s bij 150 cd/m² (wat overeenkomt met 73% van de maximale SDR-helderheid in het testapparaat) duurde een fatsoenlijke 8,5 uur, maar slechts 7,5 uur in de WLAN-test of iets minder dan 6 uur bij volledige helderheid. Een HDR YouTube-video op maximale helderheid trekt de batterij in 3,5 uur leeg. De MacBook Pro 14 gaat in alle opzichten aanzienlijk langer mee. Een volledige lading duurt ongeveer 105 minuten als het apparaat is ingeschakeld; 50% van de capaciteit is beschikbaar na minder dan een half uur. De nieuwe Zenbook Pro 14 van Asus is een krachtig 14-inch apparaat gericht op creatieve gebruikers en concurreert daarmee rechtstreeks met de Apple MacBook Pro 14. Daarom installeert de fabrikant de nieuwste componenten van Intel en Nvidia: zowel de Core i9-13900H en de GeForce RTX 4070 laptop bieden veel prestaties voor zo’n compact apparaat. De Zenbook biedt ook aanzienlijk meer prestaties dan grotere multimedia laptops zoals de nieuwe XPS 15 van Dell van Dell. Als beeldscherm wordt een OLED-scherm met 120 Hz gebruikt. De subjectieve beeldkwaliteit is over het algemeen erg goed, maar heldere gebieden lijken iets korrelig door het touchscreen. Bovendien wordt PMW gebruikt vanaf een helderheid van 50% en lager. Net als op andere OLED laptops van Asus is er een softwarefunctie waarmee de OLED gedimd kan worden zonder PWM, maar gebruikers moeten dit elke keer via de software activeren. De verschillende kleurprofielen zijn erg goed; vooral Display P3 is extreem nauwkeurig en vereist geen kalibratie achteraf. De kleurprofielen zijn echter niet beschikbaar in HDR-modus, en de HDR-functie werkt gewoon veel beter in de Apple MacBook Pro en zijn mini-LED paneel haalt ook aanzienlijk hogere helderheidswaarden. De focus ligt op prestaties: Dankzij de Intel Core i9-13900H en de Nvidia GeForce RTX 4070 Laptop GPU is de nieuwe Zenbook Pro een zeer snelle 14-inch notebook. Het OLED scherm worstelt echter met een minimaal korrelige beeldkwaliteit en ook op het gebied van batterijduur moeten compromissen worden gesloten. Het apparaat is merkbaar omvangrijker dan veel andere 14-inch laptops, maar de componenten worden goed genoeg gekoeld en er zijn genoeg poorten. De fabrikant verbergt de dikte van de behuizing ook heel goed dankzij de taps toelopende basiseenheid. Voor de volledige prestaties van de GeForce RTX 4070 moeten gebruikers echter de Performance-modus activeren, waarbij de ventilatoren merkbaar luider worden. Het toetsenbord is ook maar gemiddeld, wat een beetje teleurstellend is gezien de hoge aankoopprijs. Het extra DialPad linksboven op het touchpad is ook meer een gimmick. De implementatie van de Adobe apps werkt erg goed, maar uiteindelijk werken sneltoetsen en toetscombinaties sneller. Standaard kunnen de schermhelderheid en het volume ook worden aangepast met het DialPad, maar dit werkt ook veel sneller met de speciale speciale toetsen. Een ander nadeel is de batterijlevensduur (vooral met 120 Hz geactiveerd), om nog maar te zwijgen van de prijs, die in ons geval maar liefst EUR 3.500 (~US$ 3.750,00) bedraagt. Een grote concurrent is natuurlijk de Apple MacBook Pro 14 die nadelen heeft op het gebied van CPU- en GPU-prestaties, maar over het algemeen de betere laptop is. Bovendien is de MacBook geen ideale keuze als je de laptop ook wilt gebruiken voor de huidige games. Een andere interessante concurrent komt van Asus zelf: Hoewel de ROG Zephyrus G14 in de eerste plaats een gamingmachine is, kan hij net zo goed voor creatieve doeleinden worden gebruikt (ook beschikbaar met de RTX 4070 laptop GPU). Het matte mini-LED of IPS paneel (afhankelijk van de configuratie) biedt zelfs enkele voordelen ten opzichte van het OLED scherm. De wereldwijde beschikbaarheid van de Asus Zenbook Pro 14 OLED lijkt beperkt. De laptop kost $1.799,99 in de Asus estore, maar is momenteel niet op voorraad. Prijzen en beschikbaarheid zijn per 12.06.2023 en kunnen worden gewijzigd.