Na de verkiezingen eenzijdig de Vlaamse soevereiniteit uitroepen en met Wallonië onderhandelen over de boedelscheiding. Dat is, in een notendop, het plan van Vlaams Belang in 2024. Maar zit de Vlaming daar wel op te wachten? ‘Zelfs al heb je een meerderheid, dan nog is het totaal onrealistisch.’ Met fluwelen handschoenen heeft Vlaams Belang een stappenplan op tafel gelegd richting Vlaamse onafhankelijkheid, “zonder revolutie” en vanuit “een respectvol verbond van Vlaams-nationalisten” tussen Vlaams Belang en N-VA. Ondanks de sussende toon is het einddoel drastisch: een onafhankelijk Vlaanderen. Hoe de partij daar wil geraken, legde ze zondag uit op een communautair congres in Lier. De eerste stap is om na de verkiezingen vanuit het Vlaams Parlement een soevereiniteitsverklaring uit te roepen. Daarna volgen onderhandelingen met de Franstaligen. “Deze gesprekken moeten uitmonden in een scheidingsverdrag, gevolgd door een onafhankelijkheidsverklaring en een eigen Vlaamse grondwet”, zei partijvoorzitter Tom Van Grieken. Politiek gezien zou dit een aardverschuiving betekenen, want Vlaams Belang verlaat de logica om meer Vlaamse autonomie te bereiken via klassieke staatshervormingen. Simpel gesteld: de Vlamingen zouden niet meer wachten op de instemming van de Franstaligen om hun eigen weg te gaan. Het scenario voor de splitsing van België is niet nieuw. De boedelscheiding werd in 2010 al eens uit de doeken gedaan door ex-partijvoorzitter Gerolf Annemans in het boek De ordelijke opdeling van België – Zuurstof voor Vlaanderen . Op een gelijknamig colloquium verwoordde toenmalig partijvoorzitter Bruno Valkeniers het zo: “Wij zeggen niet alleen dat België barst, maar voortaan ook hóé België kan barsten.” Het grote verschil is dat de partij in de verkiezingen van 2024 nu een momentum ziet om haar scenario door te drukken. “Dat heeft alles te maken met de slechte financiële situatie van de Franstaligen”, zegt Annemans, die zopas een nieuw boek uitbracht met de toepasselijke titel Momentum . “De voorbije jaren hebben de Franstaligen hun geldpotten leeggesmost en gingen ze er telkens vanuit dat de Vlamingen het nodige geld wel zouden ophoesten. Nu zijn ze afhankelijk van ons.” Volgens het ideale scenario van Vlaams Belang zal Wallonië na de verkiezingen van 2024 smeken om een aanpassing van de financieringswet, die de dotaties van de gemeenschappen en de gewesten regelt. Dat is de kans voor Vlaanderen om het been stijf te houden en onderhandelingen op te starten over de onafhankelijkheid. De huidige taalgrens zou dan de nieuwe landsgrens worden, terwijl het Brussels gewest opgaat in het onafhankelijke Vlaanderen. “Communautair gezien is dit zeker geen stap terug van Vlaams Belang”, zegt Bart Maddens, hoogleraar politicologie aan de KU Leuven. “Het feit dat ze hiermee uitpakken op een congres toont net aan dat ze zich in de kiescampagne sterk communautair willen profileren en niet enkel willen terugvallen op hun identitaire verhaal en hun verhaal rond migranten. Dat was vroeger soms anders. Het is straf dat ze hun plan voor de Vlaamse onafhankelijkheid niet in de kleine lettertjes laten staan.” Straf omdat de gemiddelde Vlaams Belang-kiezer niet lijkt te zitten wachten op een jarenlange strijd voor Vlaamse onafhankelijkheid. Laat staan de gemiddelde Vlaming. “In die zin vind ik hun transparantie wel positief. Het is nu aan de Vlamingen om te beslissen of ze dit willen”, zegt Maddens. Nog straffer omdat er nog erg veel voorwaarden vervuld moeten raken om van een realistisch scenario te spreken. Zo rekent Vlaams Belang op de steun van N-VA, wat zeer twijfelachtig lijkt. Om te beginnen houdt N-VA nog altijd vast aan haar confederalismeplan uit 2014. Concreet wil partijvoorzitter Bart De Wever na de verkiezingen een grote staatshervorming onderhandelen met de Franstalige socialisten. Dat is een belangrijk verschil: N-VA werkt vanuit het Belgische systeem, Vlaams Belang plaatst zich buiten dat systeem. De Wever lijkt niet bereid zover te gaan, al is zijn houding wat dubbelzinnig. Begin dit jaar zei hij dat hij een staatshervorming “desnoods buiten de grondwet” wou realiseren. Maar dat is niet de enige hindernis. De Wever maakte duidelijk dat Van Grieken eerst de “extremistische elementen” in zijn partij moet opkuisen vooraleer er sprake kan zijn van een samenwerking. De hoop bij VB is dat De Wever toch zodanig onder druk wordt gezet door een deel van de achterban dat hij moet kiezen: in zee gaan met Vlaams Belang of zijn partij uit elkaar zien vallen zoals de Volksunie. Zo’n scheuring hoeft De Wever voorlopig niet te vrezen, aangezien ze in de peilingen nog niet aan een meerderheid geraken. Kortom, de Vlaamse onafhankelijkheid is niet voor morgen. “Zelfs al heb je een meerderheid, dan nog is het totaal onrealistisch”, denkt politicoloog Dave Sinardet (VUB). “Al is het maar omdat er geen wettelijke basis voor bestaat. Kijk naar het Catalaanse parlement, dat in 2017 de onafhankelijkheid uitriep. Niemand erkende dat.” Of dat Vlaams Belang moet tegenhouden? Annemans vindt van niet. “Als partij moet je niet alleen doen wat je denk dat de kiezer verwacht. Je moet staatsmanschap tonen en durven doen wat noodzakelijk is.” In het slechtste geval valt die boodschap bij de kiezer op een koude steen. In het beste geval raakt ze een gevoelige snaar en zet ze de andere partijen, met N-VA op kop, onder druk om – op hun manier – het land te hervormen. Om u deze content te kunnen laten zien, hebben wij uw toestemming nodig om cookies te plaatsen. Open uw cookie-instellingen om te kiezen welke cookies u wilt accepteren. Voor een optimale gebruikservaring van onze site selecteert u “Accepteer alles”. U kunt ook alleen de sociale content aanzetten: vink hiervoor “Cookies accepteren van sociale media” aan.