Het langverwachte Oekraïense tegenoffensief schakelt een versnelling hoger. De troepen proberen op drie plaatsen door de Russische defensielinie te breken, al houdt Kiev zijn grootste aanvalsbrigades nog even achter de hand. ‘Nog voor de NAVO-top op 11 juli wil Oekraïne successen boeken.’ Al sinds zondag zijn de Oekraïense troepen bezig met een zorgvuldig gecoördineerde tegenaanval, maar pas nu lekken steeds meer details over hun strategie uit. Een van de zwaartepunten ligt rond Bachmoet, de stad die vorige maand in Russische handen viel. Daarnaast zijn er hevige gevechten ten westen van Donetsk en in het zuiden van Zaporizja. Op die manier komt de stad Tokmak in het vizier, een belangrijk knooppunt waar verschillende spoorwegen samenkomen en dat Rusland als logistieke hub ziet. Moskou bewaart er veel oorlogsmaterieel en de stad ligt bovendien op de route naar Melitopol, een stad die enorm belangrijk is voor de Russische verdedigingslinie. “Oekraïne wil oprukken en zo de landbrug die de Krim met Rusland verbindt, afsnijden”, zegt professor-emeritus krijgsgeschiedenis Luc De Vos. “Dan zou het land ook een stuk sterker staan bij eventuele vredesonderhandelingen.” Een dergelijke doorbraak forceren, wordt allesbehalve evident. De voorbije maanden kon het Russische leger zich ingraven en daardoor geniet het nu van een een belangrijk strategisch voordeel. “Het is het meest uitgebouwde defensiesysteem sinds de Tweede Wereldoorlog”, zegt oud-kolonel en defensiespecialist Roger Housen. Aan het front, dat bijna 1.000 kilometer lang is, zijn er verschillende plekken waarop er wel vijf opeenvolgende defensielinies zijn. Oekraïne moet in het Zuiden bovendien aanvallen op open terrein. Er zijn veel minder mogelijkheden om te schuilen in bossen of in gebouwen en daardoor komt de infrastructurele achilleshiel van het leger bloot te liggen. “Ze beschikken niet over het luchtoverwicht bij de aanvallen en daarnaast is ook de luchtafweer onvoldoende”, aldus Housen. Rusland slaagde er de voorbije weken goed in om de bestaande afweersystemen te beschadigen en daardoor kreeg het Oekraïense leger de afgelopen dagen aanzienlijke materiële verliezen te slikken. Het tegenoffensief kent momenteel drie zwaartepunten, maar het valt op dat de belangrijkste aanvalsbrigades nog niet ingezet zijn. Oekraïne zoekt naar een zwakke plek in de Russische verdedigingslinie en wil pas een beroep doen op het grootste deel van oorlogsmaterieel als het duidelijk is waar het de zwaarste klappen kan toedienen. Dat het tegenoffensief toch al op gang gekomen is, heeft volgens Housen te maken met de NAVO-top die op 11 juli in de Litouwse hoofdstad Vilnius plaatsvindt. “Nog voor die top wil Oekraïne successen boeken zodat het kan tonen dat de steun de moeite waard is.” Een inname van Bachmoet kan een morele domper zijn voor Poetin en zijn aanhangers. Oekraïne rekent erop dat het op die manier tweespalt kan zaaien binnen de Russische elite en bij de legertop. Wie de voorbije dagen naar de Russische staatstelevisie keek, kon al ongebruikelijk veel kritiek over de militaire strategie van het Kremlin horen. Margarita Simonyan, het hoofd van de populaire zender RT, stelde zelfs voor om een einde te maken aan de oorlog. Het is lastig om de waarde van die toon te analyseren. De Vos oppert dat Rusland mogelijk de publieke opinie langzaam warm maakt voor een strategische bocht, maar Housen merkt op dat het Kremlin de staatsmedia mogelijk enige ruimte gunt om de onvrede van bepaalde oligarchen en academici te vertolken. “Als je dat volkomen negeert, ben je ongeloofwaardig. Nu bestaat de kritiek binnen de grenzen die de Russische overheid zelf bepaalt.” Naast het eventuele staakt-het-vuren kreeg ook de dambreuk in het Oekraïense Nova Kachovka de nodige aandacht op de staatstelevisie. Het Kremlin houdt vol dat de ramp het gevolg is van een Oekraïense sabotageactie, maar politiek analist Viktor Onevitsj vertelde in een debatprogramma dat de ramp net voordelig is voor Rusland. De Nederlandse oud-commandant Mart de Kruif gelooft evenmin in het verhaal van zelfsabotage. “Er is geen hard bewijs, maar je kan die dam eigenlijk alleen van binnenuit en onder de waterlijn opblazen. Dan moet het gebeuren door de groep die de dam beheerst, en hier waren dat de Russen.” Het lijkt alvast uitgesloten dat de dam brak door eerdere bombardementen of door gebrekkig onderhoud. Het Noorse instituut voor seismologie liet gisteren weten dat het vlak voor de verwoesting van de stuwdam een explosie waarnam. Op militair vlak lijkt de dambreuk geen grootse impact op het Oekraïense tegenoffensief te hebben. De frontlijn wordt enigszins hertekend en in de regio zullen wekenlang geen gevechten kunnen plaatsvinden, maar de gevolgen zijn op humanitair niveau veel groter. Dertien mensen kwamen door de overstromingen om het leven, 6.000 anderen werden geëvacueerd uit de regio. Volgens Oekraïens president Volodymyr Zelensky zijn honderdduizenden personen ook de toegang tot drinkbaar water verloren. België wil het veroorzaakte leed enigszins verzachten door de geplande energiehulp aan Oekraïne te versnellen. Vorige maand besloot de federale regering om 4 miljoen euro vrij te maken, nu wil minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) een deel van dat budget gebruiken om noodgeneratoren aan te kopen. Om u deze content te kunnen laten zien, hebben wij uw toestemming nodig om cookies te plaatsen. Open uw cookie-instellingen om te kiezen welke cookies u wilt accepteren. Voor een optimale gebruikservaring van onze site selecteert u “Accepteer alles”. U kunt ook alleen de sociale content aanzetten: vink hiervoor “Cookies accepteren van sociale media” aan.