Allrounder? | De ThinkPad E14 G4 AMD biedt zeer hoge prestaties voor een lage prijs en blinkt uit in bijna elk aspect: robuust, een geweldig toetsenbord met 1,8 mm veerweg, lage emissies, een RAM-slot en twee SSD-slots en een RJ45-poort. Daarbovenop komt het vrij heldere, matte IPS-scherm. De punten die van de totaalscore zijn afgetrokken, komen voort uit kleine kritiekpunten.
Terwijl Lenovo eerder helderdere weergaveopties introduceerde, waaronder 100% sRGB, in de directe voorganger van de ThinkPad E14, draaien de verbeteringen in generatie 4 van de zakelijke laptop vooral om prestaties, die zelfs iets hoger liggen dan in de veel duurdere T-serie, en krijg je ook een beter toetsenbord. Beide zijn zeer doorslaggevende punten, afhankelijk van hoe de laptop wordt gebruikt, naast goede hardware. Verdere verschillen met andere populaire ThinkPad series zullen worden onthuld gedurende deze review. Alleen de processoropties zijn nieuw, maar ook deze zijn slechts een refresh (Barcelo-U) van AMD’s Zen 2 architectuur, die al in de E14 Gen 3 te vinden is. Ons testlab nam een kijkje bij het “21EB0041GE” model voor EUR 885 (~US$950), met zijn octa-core AMD Ryzen 7 5825U 16 GB DDR4 RAM (uitbreidbaar), 512 GB PCIe 3.0 SSD en Full HD IPS-scherm (met een geadverteerde piekhelderheid van 300 cd/m²). Als campusversie is de mobiele zakelijke laptop met EUR 869 (~US$935) niet veel goedkoper, maar een hexa-core CPU en geen besturingssysteem is ook mogelijk voor EUR 649 (~US$700). De typische zwarte behuizing van de Lenovo ThinkPad is niet veranderd sinds Generatie 2, maar is als alternatief ook verkrijgbaar in zilver. De lage prijs weerspiegelt de materiaalkeuze, namelijk een combinatie van plastic (palmsteun en schermranden) en zwart geanodiseerd aluminium (deksel en onderkant). Desondanks is de stabiliteit erg goed. De basiseenheid trotseert torsiestress en het deksel weerstaat gerichte druk op de achterkant. De scharnieren zijn ook aangenaam stevig, maar openen met één hand is niet mogelijk. De gladde oppervlakken lijken niet zo hoogwaardig als die van de ThinkPad T14 of de T14’s en zijn erg gevoelig voor vingerafdrukken. Over het algemeen maakt de case een goede indruk, zeker gezien de lage prijs. De ThinkPad E14 is met 1,6 kg de zwaarste 14-incher in onze vergelijkingsgroep, maar is dunner dan de meeste concurrenten. Hoewel de zijkanten van het scherm erg smal zijn, geldt dit niet voor de boven- en onderkant. Hierdoor is de bouwdiepte van het apparaat ook aanzienlijk groter dan die van de vergelijkingsapparaten. Ook qua poorten is er in twee jaar tijd niets veranderd. De verouderde USB-A 2.0 en HDMI 1.4b zijn nog steeds aan boord. Wel is er het Gigabit LAN (optioneel) en een USB-C 3.2 Gen 1 met DisplayPort 1.2 & oplaadfunctie. Er kan echter geen USB-C randapparatuur gebruikt worden zonder adapter of docking oplossing tijdens het opladen. Bijna dezelfde Realtek WiFi 6 adapter van de voorganger ThinkPad wordt gebruikt, wat ook terug te zien is in de middelmatige WLAN snelheden van maximaal ~1 Gbps. Een Intel AX201 of AX211, zoals in de Dell Latitude 14 5420 of HP ProBook 440 G9 zijn aanzienlijk sneller, vergelijkbaar met de 2 jaar oudere ThinkPad E14 G2 met Intel’s AX200. WWAN-modellen worden niet aangeboden. Een kleine maar echte upgrade is de ingebouwde 1080p webcam vergeleken met de 720p versie van de voorganger. Hij is veel scherper, met minder ruis, maar nog steeds alleen bruikbaar voor de eenvoudigste videogesprekken. Een fysieke sluiter (ThinkShutter) is inbegrepen en ons model heeft ook een IR-camera voor Windows Hello. Op het gebied van beveiliging is er de IR-camera, de fysieke cameraopening, TPM 2.0, het Kensington-slot en de optionele vingerafdrukscanner geïntegreerd in de aan/uit-knop, die snel en foutloos werkte op ons testapparaat. Aan de softwarekant moet je het doen zonder Mirametrix Glance en Human Presence Detection in tegenstelling tot een ThinkPad uit de T-serie. Alleen de USB-C voeding van 65 W wordt meegeleverd. Het verpakkingsmateriaal is, prijzenswaardig, nauwelijks gemaakt van plastic. Voordat je het apparaat opent, moet je de interne batterij deactiveren in het BIOS. Na het losdraaien van zeven kruiskopschroeven kunnen de behuizing en de clips relatief eenvoudig worden verwijderd met een spudger. Daarna heb je toegang tot de geïnstalleerde M.2 2242 SSD, een RAM slot (bezet), het WLAN slot en een extra slot voor langere M.2 2280 SSDs. De 57 Wh batterij is alleen vastgeschroefd en de ventilator kan worden schoongemaakt. In de VS biedt Lenovo een Onsite Support-garantie van 12 maanden, die kan worden opgewaardeerd naar 2, 3, 4 of 5 jaar tegen dienovereenkomstig hogere toeslagen. Verdere uitgebreide garanties zijn beschikbaar in de vorm van Premier Onsite Support en Premier Support Plus , ook in plannen van 1 tot 5 jaar, tegen stijgende prijzen. In totaal variëren de toeslagen van minimaal +$25,00 (Premier Onsite Support , 1 jaar) tot maximaal +$381,85 (Premier Support Plus , 5 jaar). Een gedetailleerd overzicht kan hier bekijken . Deze prijzen kunnen natuurlijk verschillen in andere landen, dus geïnteresseerde kopers moeten dit voor aankoop controleren. Als je op zoek bent naar het beste toetsenbord in een compacte zakelijke laptop, kun je bijna niet om de Lenovo ThinkPad E14 heen. Alle nieuwere ThinkPads hebben een travel van 1,5 mm, terwijl de E14 G4 1,8 mm heeft, wat voor veel gebruikers een veel aangenamere en feedbackrijkere type-ervaring oplevert. Het 6-rijige toetsenbord over de volledige breedte met concave toetsen van 16 x 16 mm is morsbestendig en alle belangrijke toetsen zijn toegewezen. Het tweetraps toetsenbord met achtergrondverlichting geeft helemaal niet mee onder gerichte druk. Als je rechtstreeks bij Lenovo bestelt, moet je de achtergrondverlichting apart selecteren. Het 10 x 5,6 cm touchpad is iets kleiner dan op sommige andere ThinkPads. Niettemin biedt het Mylar-oppervlak een soepele glijervaring, maar voelt het minder aan als glas dan op de ThinkPad T14 de geïntegreerde klikknoppen bieden een rijke feedback en een gemiddelde bewegingsvrijheid. We zijn erg te spreken over de TrackPoint toetsen, vooral omdat ze niet helemaal plat zijn, in tegenstelling tot die op nieuwere ThinkPads. Ons testapparaat maakt gebruik van het standaard IPS-scherm met Full HD-resolutie (1920×1080) en een gespecificeerde helderheid van 300 cd/m². Het paneel heeft dezelfde aanduiding als de directe voorganger en is zelfs nog iets helderder met een gemeten waarde van 330 cd/m². Daarnaast biedt de ThinkPad E14 een schermoptie met 100% sRGB voor sterkere kleuren en mediabewerking in het sRGB-bereik. De aangeboden TN-optie wordt daarentegen niet aanbevolen: 1.920×1.080, TN, 250 cd/m², 16:9, 500:1, 45% NTSC 1. 920×1.080, IPS, 300 cd/m², 16:9, 800:1, 45% NTSC 1.920×1.080, IPS, 300 cd/m², 16:9, 1200:1, 100% sRGB Het gemeten contrast van 1.035:1 is iets bovengemiddeld, terwijl de subjectieve beeldindruk ook gemiddeld tot goed is. De reactietijden zijn niet te traag, waardoor ghosting nauwelijks merkbaar is. Er zijn ook geen PWM flikkeringen waargenomen. De duidelijke halo’s op een donkere achtergrond kunnen echter soms een beetje vervelend zijn. Met een dekking van de sRGB-kleurruimte van net geen 60% is het bewerken van afbeeldingen waarvoor nauwkeurige kleuren vereist zijn niet mogelijk. In dat geval zou je moeten kiezen voor de 100% sRGB-optie van de ThinkPad E14, mits je een dergelijk model in de lijst kunt vinden. De grijswaarden zijn af-fabriek al nauwkeurig, maar het ziet er anders uit bij de kleuren, die bijna allemaal aanzienlijk afwijken van de doelwaarde van < 3, zelfs na kalibratie. Er is in ieder geval geen kleurzweem gedetecteerd. Ons kleurprofiel, gekalibreerd met de X-Rite i1Pro 2, kan hier worden gedownload . De extra helderheid in combinatie met het matte paneel is handig voor gebruik buitenshuis, maar een schaduwrijke plek is nog steeds aan te raden. We bespreken de ThinkPad E14 Gen 4 met een acht-core AMD Ryzen 7 5825U, die wordt aangeboden naast de zes-core Ryzen 5 5625U en vier-core Ryzen 3 5425U CPU's. De RX Vega 8 wordt gebruikt als grafische eenheid. De RDNA 2 GPU en USB 4 moeten worden weggelaten vanwege de onderliggende Zen 2 architectuur. Het 16 GB DDR4-3200 RAM (8 GB gesoldeerd + 8 GB in een sleuf) kan worden uitgebreid tot 40 GB, hoewel de 16 GB nog steeds in dual-channel modus werkt. De 512 GB PCIe 3.0 SSD wordt geleverd in het kortere M.2 2242 formaat op onze SKU. Over het algemeen zijn de geboden prestaties overkill voor een pure kantoorcomputer, dus multimedia gebruik, zoals FHD videobewerking of muziekproductie, is een voor de hand liggende mogelijkheid, maar het paneel met 100% sRGB moet hier worden gekozen. Intel-modellen met maximaal een Core i7 1260P en Thunderbolt 4 zijn ook beschikbaar. Lenovo biedt geen eigen programma's voor prestatieconfiguratie op zijn ThinkPad-laptops. In plaats daarvan zijn deze ingebouwd in de energie-instellingen van Windows. Er zijn drie profielen die invloed hebben op de prestaties, de levensduur van de batterij en de emissies We hebben alle prestatietests uitgevoerd in de modus Beste prestaties , met uitzondering van de WiFi- en videobatterijduur, die werden gemeten in de modus Gebalanceerd . De AMD Ryzen 7 5825U heeft 8 cores, 16 threads, behoort tot de Barcelo U refresh en is dus nog steeds gebaseerd op de Zen 2 architectuur. De hogere multi-core prestaties in vergelijking met de Ryzen 7 PRO 6850U in de ThinkPad T14 G3 zijn verheugend, zoals de Cinebench R15 grafiek hieronder laat zien. Dit komt voornamelijk door de hogere TDP van 31 W in de ThinkPad E14, terwijl deze snel daalt van 30 W naar 25 W in de T14. De prestaties van de E14 G4 blijven ook stabiel in batterijmodus. De concurrentie wordt ook duidelijk verslagen, inclusief de vorige generatie, vertegenwoordigd door de ThinkPad E15 G3 met de acht-core Ryzen 7 5700U die in onze algemene beoordeling met maar liefst 18% wordt overtroffen. Op het gebied van single-core prestaties is de HP ProBook 440 G9 aanzienlijk sneller dankzij de Intel CPU Core i7 1255U . Het AMD-systeem reageert in alle opzichten zeer snel. Surfen op het web tijdens het afspelen van 4K YouTube (zonder framedrops) is absoluut geen probleem. De hoge systeemprestaties worden ook weerspiegeld in de PCMark 10 benchmark, waar de ThinkPad E14 Gen4 AMD bovenaan staat in ons vergelijkingsveld. Een soortgelijk beeld komt naar voren bij de prestaties op het gebied van surfen op het web, zoals in Mozilla Kraken 1.1. De 512 GB PCIe 3.0 SSD van Micron wordt geleverd in het kortere M.2 2242-formaat en doet niet veel onder voor de SK Hynix in het vorig model bovendien is de SSD van Micron sneller dan de concurrentie in ons vergelijkingsveld. In tegenstelling tot de HP ProBook 440 G9 en Dell Latitude 14 5420 blijven de prestaties stabiel tijdens lange leesprocessen. De iGPU AMD Radeon RX Vega 8 komt ongeveer overeen met de Radeon 660M en Intel's Xe Graphics G7 terwijl de Radeon 680M een duidelijk voordeel heeft. De ThinkPad E14 is niet ontworpen voor gaming, maar oudere games kunnen worden gespeeld op lage tot gemiddelde details in de native FHD-resolutie. De ventilator van de ThinkPad E14 G4 blijft altijd stil tijdens inactiviteit, surfen op het web of het uitvoeren van kantoortaken. Alleen 3D-toepassingen en CPU-intensieve taken brengen de ventilator tot leven, hoewel deze met een gemiddelde van 34,5 dB(A) niet al te luid wordt, vooral omdat er geen hoogfrequente geluiden worden afgegeven. Het ventilatorgedrag van de concurrentie onder gemiddelde tot hoge belasting is merkbaar luider, met uitzondering van de ProBook 440 G9 . Er werd geen elektronisch geluid, zoals spoelgejank, gedetecteerd in de E14. De Lenovo ThinkPad blijft erg koel met een maximum van 44,5 °C aan de onderkant van het apparaat in het bovenste middengebied, een paar graden minder dan de voorganger. Concurrerende apparaten leveren vergelijkbare koele resultaten, maar de Acer Swift 5 SF514 springt er in het bijzonder positief uit. In de gecombineerde stresstest (Prime95 + FurMark) blijft de CPU met 2,7 GHz ruim boven zijn basisklok van 2 GHz. Interessant is dat de CPU- en GPU-kloks na ongeveer 30 minuten aanzienlijk stijgen, van 1,1 GHz tot meer dan 1,7 GHz voor de GPU. De temperaturen van iets meer dan 80 °C liggen binnen een goed bereik. Onder pure GPU-stress behoudt de iGPU zijn volledige klok van 2 GHz na een uur. De 2x 2 W stereo speakers in de ThinkPad E14 hebben een vleugje bas, terwijl de hoge tonen gebalanceerd zijn en de middentonen lineair, maar blijven met 68 dB(A) te stil om echt van muziek te kunnen genieten. Video's kijken en videogesprekken voeren gaat zonder problemen. Voor al het andere raden we een externe hoofdtelefoon aan via de 3,5mm-aansluiting of Bluetooth. Het stroomverbruik in ruststand van 7 W (minimaal 4 W) is aangenaam laag, terwijl de concurrentie vergelijkbare cijfers heeft, met uitzondering van de Acer Swift 5 met 3,5 W (minimaal 2,4 W). De ThinkPad E14 Gen 4 AMD heeft maximaal 58 W nodig, wat de 65 W voeding gemakkelijk aankan. De 57 Wh batterij wordt in 1 uur en 20 minuten opgeladen tot 80%. De voorganger van de ThinkPad E14 G4 AMD gaat ondanks herhaalde tests twee uur langer mee. Toch is iets minder dan 9 1/2 uur geen slecht resultaat voor surfen op het web bij een ingestelde 150 cd/m². De ProBook 440 G9 hield het niet eens 6 uur vol in deze test, terwijl de twee concurrenten met Intel CPU's, de Acer Swift 5 en Dell's Latitude 14 5420 het ongeveer 13 uur uithielden. Aan de ene kant is de Lenovo ThinkPad E14 G4 AMD een uitstekend mobiel werkapparaat met een uitstekend toetsenbord, lage emissies, zeer hoge prestatieniveaus dankzij de octa-core CPU, uitbreidbaar RAM, RJ45 en een FHD webcam. Het redelijk heldere beeldscherm en de robuuste behuizing zijn ook pluspunten. Lenovo gebruikt echter voor de derde keer op rij hetzelfde ontwerp in generatie 4 van de ThinkPad E-serie, wat pas in de volgende generatie zal veranderen. Over het algemeen is deze update cyclus perfect in orde en biedt het voordeel van een goed toetsenbord, maar de USB 2.0 standaard, de vrij zware en omvangrijke behuizing met zijn 16:9 beeldscherm en het gebrek aan interne upgrade mogelijkheden laten een wat bittere nasmaak achter voor wat verder een kwalitatief goede en goedkope 14 inch zakelijke notebook is. De ThinkPad E14 G4 AMD biedt meer dan genoeg paardenkracht, zelfs voor eenvoudig multimediawerk, vooral als je een model met 100% sRGB kunt vinden. Maar het hoeft geen Ryzen 7 te zijn voor kantoorwerk, wat een positief effect heeft op de prijs. Al met al kunnen we de directe voorganger zolang je een overeenkomstig goedkoper aanbod vindt. Een interessant alternatief is de Dell Latitude 14 5420 hoewel deze een slecht touchpad heeft en de aanzienlijk lagere CPU-prestaties beperkt zijn tot puur kantoorwerk en surfen op het web. Het beeldscherm van de HP ProBook 440 G9 is te donker, terwijl de 1 kg lichte Acer Swift 5 SF514 een glanzend touchscreen heeft, maar verder een heel goed alternatief is als je kunt wennen aan het toetsenbord en bereid bent om ongeveer US$ 200 meer uit te geven. Ook interessant is de ThinkPad L14 G3 AMD die iets duurder is en in principe hetzelfde biedt, maar een langere batterijduur heeft van maar liefst 4 uur. De vlakke TrackPoint-toetsen bieden echter slechts 1,5 mm toetsverplaatsing. Hij is ook iets dikker, maar heeft twee RAM-sleuven en een 400 cd/m² helder low-power beeldscherm. Lenovo biedt in zijn Amerikaanse webwinkel momenteel een aantal interessante configuraties van de ThinkPad E14 G4 AMD aan tegen sterk gereduceerde prijzen. Deze zijn: Prijzen gelden op 10.06.23 en kunnen worden gewijzigd.