Het is vandaag dag 474 van de oorlog in Oekraïne. Volg het laatste nieuws over de oorlog in dit liveblog.
Een onderzoeksteam van de G7 gaat de mogelijke diefstal van Oekraïens graan onderzoeken door middel van een chemisch middel dat de herkomst van graan kan aanduiden, aldus de Britse Landbouwminister Mark Spencer. Een Oekraïense vluchteling heeft bij een loterij in België een half miljoen euro gewonnen. De jongeman kocht voor 5 euro een kraslot in een tankstation en bleek een van de winnende nummers te hebben. De organisatie achter de Nationale Loterij maakt de identiteit van de winnaar vanwege de privacy niet bekend, maar kan wel een aantal details geven. Hij woont ongeveer een jaar in Brussel en had een dubbel gevoel bij de winst. Hij zit volgens de loterij met zijn hoofd bij de oorlog in Oekraïne en het zou voor hem ‘een moeilijke periode zijn om gelukkig te zijn met alles wat er in zijn thuisland gebeurt’. Vijftien vrachtwagens zijn maandag vanuit Nederland naar Oekraïne vertrokken, om daar materieel af te leveren voor noodhulp na de verwoestende doorbraak van de Kachovka-stuwdam. Dit eerste transport bevat onder meer boten, pompen, reddingsboeien en -vesten en zogenoemde waadpakken. Dat materieel is de afgelopen dagen in een depot in Vriezenveen (Overijssel) verzameld. Het materiaal is afkomstig van de waterschappen en de Reddingsbrigade, die bijvoorbeeld 22 reddingsboten doneerde. ‘Later in de week vertrekken meer colonnes met vrachtwagens uit Nederland naar het rampgebied’, laat de Unie van Waterschappen weten. Enkele dagen na de verwoesting van de Kachovka-dam in de rivier Dnipro in het zuiden van Oekraïne zakt het waterpeil in het overstroomde oorlogsgebied, melden de autoriteiten. In de getroffen regio Cherson daalde het gemiddelde waterpeil van de rivier met 2 meter. Door de vernieling van de dam was het water in sommige gebieden met ruim 10 meter gestegen. Dat gold bijvoorbeeld voor de nabijgelegen stad Nova Kachovka, aldus Russische media over het door hen bezette gebied. De Russische president Vladimir Poetin heeft gereageerd op de dood van de Italiaanse oud-premier Silvio Berlusconi. Hij noemt hem een dierbare vriend en een uitmuntend politicus. ‘Voor mij was Silvio een dierbaar persoon, een echte vriend. Ik heb altijd oprecht zijn wijsheid bewonderd, zijn vermogen om evenwichtige, vooruitziende beslissingen te nemen, zelfs in de moeilijkste situaties’, aldus Poetin. Een derde van de banken en financiële instellingen zijn onvoldoende om tegoeden op de sanctielijst op te sporen en te bevriezen. Dat concludeert De Nederlandsche Bank (DNB) na eigen onderzoek, meldt Nieuwsuur. De toezichthouder op de financiële sector nam 31 instellingen onder de loep die de sancties tegen Rusland moeten uitvoeren. De instellingen kunnen niet alle bankrekeningen en andere tegoeden van Russen die de oorlog financieren vinden, terwijl dat wel zou moeten. ‘Kijken we naar goed te vinden transacties, dan vinden ze zo’n 95 procent, dat is niet slecht’, zegt Maarten Gelderman, DNB-divisiedirecteur Toezicht, tegen Nieuwsuur. ‘Maar er zit ook een bank tussen die maar 60 procent herkent, dus die moet wat verbeteren.’ Duitsland zegt dat alles wordt gedaan om te voorkomen dat leidt tot meer spanning met Rusland. Zo wordt volgens bevelhebber Ingo Gerhartz van de luchtmacht niet gevlogen richting Kaliningrad, een Russisch gebied tussen Polen en Litouwen. In het Duitse luchtruim worden de komende anderhalve week de de grootste luchtmachtoefeningen gehouden in de geschiedenis van de militaire alliantie. Die exercities worden Air Defender 23 genoemd. Er doen 25 landen mee met zo’n 10.000 militairen en 250 vliegtuigen. ‘We doen er alles aan om te zorgen dat het geen escalerend effect heeft’, zei Gerhartz op de Duitse radio. Volgens de Zwitserse autoriteiten zijn verschillende overheidswebsites het doelwit geweest van een DDoS-aanval (Distributed Denial-of-Service) die vandaag is opgeëist door pro-Russische hackers. De aanval komt op het moment dat het Zwitserse parlement zich voorbereidt op een videotoespraak van de Oekraïense president Volodymyr Zelenski die gepland staat voor donderdag en valt samen met een nationale feestdag in Rusland. Dat meldt Reuters. Wapenopslagplaatsen in heel Europa raken leeg. Het zal 5 tot 10 jaar duren om ze weer aan te vullen, dat zei de voormalige Slowaakse premier en leider van de Stem-Sociaal-Democratische Partij Peter Pellegrini. ‘Wapen]depots zijn in heel Europa leeggehaald, alle legers zullen hun voorraden aanvullen. Dit is vijf tot tien jaar werk’, aldus de politicus die denkt dat Slowakije niet meer in staat zal zijn om substantiële militaire hulp te bieden aan Oekraïne vanwege het gebrek aan middelen. Ondertussen denkt Pellegrini dat het Oekraïense conflict nieuwe kansen heeft gecreëerd voor de Slowaakse defensie-industrie, omdat het munitie kan produceren voor Oekraïne, wat Slowakije inkomsten en banen oplevert. Het Russische ministerie van Defensie zegt een contract te hebben ondertekend met de Akhmat-groep van Tsjetsjeense speciale strijdkrachten, een dag nadat huurlingenchef Jevgeni Prigozjin had geweigerd dit te doen. De ondertekening volgde op een bevel dat alle ‘vrijwillige eenheden’ voor 1 juli contracten moesten ondertekenen waardoor ze onder controle van minister van Defensie Sergei Sjojgoe zouden komen. Moskou probeert zijn controle te laten gelden over privélegers die namens Moskou in Oekraïne vechten. Prigozjin, die een vete heeft met het ministerie van Defensie en het er stelselmatig van beschuldigt de Wagnertroepen munitie te onthouden, zei gisteren niet te zullen tekenen. De voormalige Russische president en premier Dmitri Medvedev heeft de Dag van Rusland gevierd door een gefotoshopte afbeelding op Telegram te plaatsen waarop het centrale Maidan-plein van Kiev te zien is met daarop de Russische vlag en de boodschap ‘Onafhankelijkheidsplein. Binnenkort – Ruslandplein’. Oekraïne probeert de zwakke plekken in de Russische verdediging te ontdekken. Dat zegt brigadegeneraal en hoogleraar aan de Defensie Academie Han Bouwmeester. ‘Het zullen ook schijnaanvallen zijn om te kijken of Rusland daarop gaat reageren.’ . De hoogste militaire bevelhebber van Oekraïne zegt dat zijn troepen verwikkeld zijn in zware gevechten in de frontlinie, een dag nadat Kiev zei dat het de eerste bescheiden overwinningen had geboekt bij het heroveren van grondgebied op Rusland in zijn tegenoffensief. Gisteren vonden vijfentwintig gevechten plaats bij de oostelijke stad Bachmoet en verder naar het zuiden bij Avdiivka en Maryinka, allemaal in de regio Donetsk, maar ook bij Bilohorivka in de regio Luhansk, zei de algemene staf van de Oekraïense strijdkrachten. Reuters meldde ook dat Oekraïne gisteren had gezegd dat zijn troepen waren opgerukt naar drie dorpen in Donetsk: Blahodatne, Neskuchne en Makarivka. De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un biedt zijn ‘volledige steun en solidariteit’ aan zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin. Dat meldden de staatsmedia van Noord-Korea. Kim stuurde Moskou een felicitatieboodschap ter gelegenheid van de Dag van Rusland, die maandag gevierd wordt. Moskou is een van de weinige bondgenoten van Pyongyang. De videoboodschap benoemt niet specifiek de oorlog die Rusland startte in buurland Oekraïne, maar prijst Poetins ‘goede beslissingen en leiderschap om de groeiende bedreiging van de vijandige troepen te dwarsbomen’. Het Noord-Koreaanse volk biedt ‘zijn volledige steun en solidariteit aan het Russische volk in hun niet aflatende strijd om het behoud van de soevereine rechten en voor de verdediging van hun land tegen de willekeurige en autoritaire praktijken van imperialisten’, zegt Kim verder. Eind vorig jaar beschuldigden de Verenigde Staten Noord-Korea ervan wapens geleverd te hebben aan het Russische huurlingenbedrijf Wagner Groep voor de oorlog in Oekraïne. De Oekraïense strijdkrachten beweren drie dorpen aan de frontlinie in het westen van Donetsk te hebben bevrijd, bijna een week na de start van het tegenoffensief. Op videobeelden is te zien hoe soldaten de Oekraïense vlag hijsen boven het dorp Blahodatne, ten zuiden van de stad Velyka Novosilka, een van de belangrijkste assen van het tegenoffensief tot nu toe. Troepen van een andere brigade filmden zichzelf met het vaandel van hun eenheid in Neskuchne. Later op zondag zei Kiev dat een derde dorp, Makarivka, was ingenomen. In Duitsland beginnen maandag de grootste luchtmachtoefeningen in de geschiedenis van de NAVO. Volgens de Duitse luchtmacht doen 25 landen mee met zo’n 10.000 militairen en 250 vliegtuigen aan Air Defender 23. De oefeningen zijn gemodelleerd naar een zogenoemd artikel 5-scenario. Volgens dat artikel van de NAVO geldt een aanval op één lidstaat als een aanval op de gehele NAVO. Met de oefeningen wordt de paraatheid en coördinatie van de verschillende luchtmachten getraind. De oefeningen worden zo’n tien dagen gehouden in het Duitse luchtruim. Ook de Nederlandse vliegbasis Volkel wordt ingezet tijdens Air Defender 23. Duitsland organiseert Air Defender sinds 2018. Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) wil zelf de waterstanden controleren in het reservoir dat de stilgelegde reactoren van de kerncentrale van Zaporizja, in het zuiden van Oekraïne, van koelwater voorziet. Dat meldt IAEA-directeur Rafael Grossi. Door de recente vernietiging van de Kachovka-dam is het waterpeil in dat reservoir sterk gedaald. Volgens IAEA zijn er grote verschillen in de gerapporteerde gegevens over de waterstanden in het reservoir. Daarom wil het agentschap zelf ter plaatse duidelijkheid scheppen. Indien het waterpeil te sterk zakt, kan geen koelwater meer gepompt worden in de stilgelegde reactoren en het nucleair afval. De centrale kan dan wel nog een beroep doen op koelbassins, die voldoende water bevatten voor enkele maanden.