Amper acht op de honderd Vlamingen zouden vandaag op de liberalen stemmen. Maar als er al bedrukte gezichten te bespeuren vielen op het jaarlijkse volksfeest van Alexander en Herman De Croo was het de schuld van de loden zon. ‘De liberalen hebben de antwoorden, alleen komen ze vandaag niet over.’ “De tweede prijs is een stofzuiger. Iemand met een harten dame?” Het is een curieus gezicht: de premier die op een podium omsingeld door een bureaulamp, een fiets, een reiskoffer en kartonnen dozen vol huishoudspullen de winnaars van een tombola trekt en zijn zoon die de prijzen bij de laureaten gaat droppen. Aan een tafeltje achteraan schept vader en opa Herman De Croo (85) vreedzaam de kroketten uit zijn bord. In de keuken in sporthal Averbo keuvelen genodigden bij een glas terwijl ze aanschuiven voor Normandische tongrolletjes of het varkenshaasje met champagnesaus. Veel redenen tot vieren hebben de deelnemers aan het 58ste volksbal van de familie De Croo in Michelbeke niet. Het driedaagse eetfestijn met tombola valt samen met de slechtste peiling ooit voor de Vlaamse liberalen. Nauwelijks 8,3 procent van de kiezers zou vandaag voor Open Vld stemmen, het slechtste peilingresultaat ooit. De communisten van de PVDA doen beter. Die score is niet alleen voor de eens zo machtige liberale partij ongezien, het is ook nooit vertoond dat een zittende premier zo dicht langs de kiesdrempel scheert. De dramatische score noopte voorzitter Egbert Lachaert zaterdag tot eerst een G4 – met Alexander De Croo en de vicepremiers uit de Vlaamse en federale regering Bart Somers en Vincent Van Quickenborne – bij hem thuis, en vervolgens een vervroegd bijeengeroepen digitaal partijbestuur waarop een vijftigtal leden van het bestuur en parlementairen inlogden en dat meer dan twee uur duurde. “Constructief en eerlijk” verliep die vergadering volgens aanwezigen, de cliché-ordewoorden die altijd vallen wanneer een partij een plotse crisis het hoofd moet bieden. En hoe koel de partijtop ook probeert te reageren, dat het brandt, mag duidelijk zijn. Of om het met de woorden van Vlaams Parlementslid Jean-Jacques De Gucht te zeggen: “Als het alarm nu niet afgaat, dan zitten we bij de verkeerde alarmcentrale.” De voorzitter zelf wil liever niks kwijt. Hij is zaterdagavond naar Michelbeke afgezakt voor het eetfestijn, niet voor lastige vragen. Na enig aandringen beent hij weg voor een selfie met de premier en de uitbater van een populair café uit de streek. Het is niet de laatste selfie die het duo vanavond moet doorstaan, want er zijn vooral blije gezichten te zien. Als het volk hier al mort is het niet over de historische bodemkoers van Open Vld, maar over de pufferige temperaturen. “Ik zie ook veel lachende gezichten, maar die peiling laat ons heus niet onverschillig. We hebben een vlaag over ons gekregen”, zegt acteur Marijn ‘Balthazar Boma’ Devalck, schepen van Cultuur, Sociale Zaken en Vereenzaming in Brakel, over de problemen bij zijn partij. “Hebben we slecht geregeerd? Neen. Wat het probleem dan is? (denkt na) Wie doet, misdoet. De mensen zijn kwaad op om het even welke partij die aan het stuur zit. Als wij eruit liggen na de volgende verkiezingen, dat de anderen het dan maar proberen. Ze zullen het ook weten. Zij zullen ook doen en misdoen.” De zestigers Marc Callebaut en David Vanden Berghe uit Herzele roepen een ober aan hun tafeltje. De premier herkent de stamboomliberalen en stopt voor een schouderklopje en wat peptalk: “De verkiezingen zijn binnen een jaar. We gaan nog een jaar werken”, zegt hij sussend. En dan tegen ons, nadat hij vragen over de desastreuze peiling en het reddingsplan heeft afgewimpeld: “We hebben drie jaar geleden tenminste onze verantwoordelijkheid genomen. Alle grote partijen (doelend op de N-VA, red. ) zijn weggelopen van de onderhandelingstafel.” De twee knikken gedwee. Als de premier weg is, zegt Marc: “Alexander is een goede leider, het probleem is dat zijn regering te veel partijen telt.” Laat Open Vld zich voor een centrumrechtse liberale partij te makkelijk de wet dicteren door de linkse Vilvaldi-partijen? Die gedachte leeft ook hier, alleen lijkt niemand ze te willen uitspreken. Marc deinst terug en kijkt naar zijn vriend David. Die twijfelt niet: “Ik ben een boerenzoon, en alle boeren zijn rechts.” Ook de schandalen hebben de partij volgens Marc geen deugd gedaan. Vanzelfsprekend valt de naam van Sihame El Kaouakibi. En de pensioenextra’s van opa De Croo dan? “Dat ook, ja. Als liberaal voelde dat niet rechtvaardig.” Velen in de sporthal lijken het pensioenschandaal al vergeten. Een plejade aan genodigden stopt aan het tafeltje van Herman de Croo om te informeren naar zijn gezondheid. De vader verdedigt de zoon, die volgens dezelfde vader aan het hoofd staat van de moeilijkste Belgische regering sinds de Tweede Wereldoorlog. “Corona heeft de mensen in onzekerheid gestort. Er is minder ruimte voor nuance, zij die roepen van ‘weg met de vreemdelingen, België en mensen die niet werken’ hebben een psychologisch voordeel. In die moeilijke context moet mijn zoon een regering met zeven partijen leiden. Als je op een paard zit, berijd je dat paard met twee teugels. Alexander heeft twee teugels voor zeven paarden. En zijn paarden zijn bang: de traditionele partijen zijn bang voor de extremen, de Vlaamse socialisten schuiven naar rechts op.” Hoe het tij keren? De partijtop stort zich per meteen op een analyse en hoopt op die vraag de komende dagen een antwoord te vinden. Het partijbureau van maandag is opgeschort, er valt sinds de digitale bijeenkomst zaterdag immers weinig fris en sprankelends te vertellen. Volgende week maandag hopen Lachaert en de zijnen hun analyse te presenteren aan de rest van het partijbureau en liefst worden er dan ook meteen antwoorden geformuleerd over hoe het nu verder moet. Want de klok richting de komende verkiezingen, die tikt intussen ongenadig hard. Dat ze bij gewezen liberaal spindoctor Noël Slangen niet te rade moeten gaan, maakt hij in alle geval duidelijk in een column die zondag op de website van Het Laatste Nieuws gepubliceerd werd. “Als ik tegenwoordig nog politiek advies geef, is het met een glas wijn in de hand en zonder onderscheid van partij. Bij Open Vld zou ik echter niet weten welk advies je nog kan geven.” Maar wat zijn de opties dan wel? Het partijbestuur bevestigde alvast het politieke leiderschap van de premier binnen de partij. Egbert Lachaert dan bedanken voor bewezen diensten, zoals Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde opperde bij de start van het partijbureau door de voorzitter te vergelijken met ex-bondscoach Roberto Martinez? Veel bijval weet Vande Reyde met die piste voorlopig niet te oogsten. Niet geheel onterecht, meent politicoloog Dave Sinardet. “Het is in tijden van crisis nooit een goed idee om aan paniekvoetbal te gaan doen en alles inderhaast om te gooien. En kijk ook naar cd&v, een partij die in hetzelfde schuitje zit als Open Vld. Zij wisselden na de slechte peilingen wel van voorzitter, Sammy Mahdi kwam Joachim Coens vervangen, maar dat is ook geen succesrecept gebleken.” Ondervoorzitters Stephanie D’Hose en Jasper Pillen herlanceerden afgelopen weekend een idee dat al even meegaat: het merk is versleten, het is tijd voor een nieuwe naam. Maar ook daarvoor is er weinig animo. Toch nu, zo kort voor de verkiezingen, en zonder dat daar een grote inhoudelijke vernieuwing aan gekoppeld kan worden. Oude wijn in nieuwe zakken, iedereen begrijpt dat dat niet de weg naar succes is. “Het vreemde is dat we momenteel leven in een steeds conservatiever wordende wereld waarin het populisme toeneemt. Het liberalisme is de meest logische ideologie om daartegenover te zetten. De liberalen hebben de antwoorden, alleen komen ze vandaag niet over. Dáár moeten we aan werken”, meent Jean-Jacques De Gucht. “Mensen vervangen, nieuwe namen, daar heeft niemand nu een bal aan.” Dat beter verkopen van de eigen sterktes komt vaak terug bij de analyses die de liberalen maken. En er is ook wel echt wat van, meent Sinardet. “Op zich heeft de regering-Vivaldi niet zo’n heel slecht palmares. Corona en de energiecrisis hebben ze degelijk aangepakt. Maar hoeveel Belgen weten dat ze 1.000 euro gekregen hebben van de federale regering? Oké, Open Vld stond daar zelf niet helemaal achter, maar wanneer het beslist is, own het dan.” Sereen en duidelijk, combatief en to the point, zo moet de partij gaan communiceren, denkt ook ondervoorzitter Pillen. “Zoals Van Quickenborne dat al doet. We moeten beter benadrukken wat we allemaal verwezenlijken, en ook opletten wat we zeggen. Het nieuws halen door Vlaams Belang-kiezers gespuis te noemen, dat is vooral hoe het niet moet.” In Michelbeke blaast de oudste De Croo. Hij beleefde zijn hoogdagen toen het blauwe fabriekje goed was voor minstens 20 procent van de stemmen. Wat te doen met een partij die minder dan één op de tien kiezers nog kan verleiden? Hij vindt het allemaal toch zo simpel niet. “Ik weet het niet. België is een van de rijkste landen van de wereld, maar het volstaat niet meer om dat te zeggen. Dat is verontrustend.” Om u deze content te kunnen laten zien, hebben wij uw toestemming nodig om cookies te plaatsen. Open uw cookie-instellingen om te kiezen welke cookies u wilt accepteren. Voor een optimale gebruikservaring van onze site selecteert u “Accepteer alles”. U kunt ook alleen de sociale content aanzetten: vink hiervoor “Cookies accepteren van sociale media” aan.