Vanuit binnen- en buitenland wordt gereageerd op de dood van Silvio Berlusconi. Vanmorgen werd bekend dat de voormalig premier van Italië op 86-jarige leeftijd is overleden. Maar in het land is men niet vergeten wat hij allemaal op zijn kerfstok had. ‘Over de doden niets dan goeds, maar veel Italianen vinden het ook schandalig hoe lovend over hem wordt gesproken.’
De politicus stierf maandagochtend op 86-jarige leeftijd in het San Raffaele-ziekenhuis in Milaan. Hij had volgens het Italiaanse persbureau ANSA vier van zijn vijf kinderen en zijn broer aan zijn bed. Paus Franciscus heeft Berlusconi’s oudste dochter Marina een condoleancebericht gestuurd. Daarin laat hij weten te rouwen om ‘het verlies van een hoofdrolspeler in de Italiaanse politiek, die zijn publieke verantwoordelijkheden met een energiek temperament vervulde’. Zowel vanuit de huidige premier Meloni als vanuit de oppositie klinken mooie woorden over Berlusconi, zegt Italië-correspondent Pauline Valkenet. ‘De hoogwaardigheidsbekleders en belangrijke politici zijn allemaal heel lovend.’ Berlusconi was driemaal premier van Italië: van 1994 tot 1995, van 2001 tot 2006 en 2008 tot 2011. Daarnaast is hij vaak in verband gebracht met corruptie, belastingontduiking, het hebben van banden met de maffia en het uitbuiten van vrouwen. ‘Dat wordt niet vergeten, zeker niet in linkse kringen.’ Aanstaande woensdag krijgt Berlusconi een staatsbegrafenis in de dom van Milaan. Dat Italië nu wordt geleid door een rechtse regering, zal hebben geholpen bij de keuze voor een dergelijke uitvaart, denkt Valkenet. ‘De discussie was anders geweest als de Vijfsterrenbeweging aan de macht was geweest, zij hadden een intense hekel aan de man.’ Aan de andere kant, Berlusconi is een voormalig premier van het land en is twintig jaar lang een zeer invloedrijke politicus geweest, geeft Valkenet aan. ‘Hij heeft zeker vlekken op zijn blazoen, maar hij heeft zijn straf uitgezeten en is gerehabiliteerd. Vandaar ook een staatsbegrafenis.’ Het afscheid vindt woensdag vanaf 15.00 uur plaats. Het afscheid in de kathedraal zal naar verwachting worden bijgewoond door onder andere president Sergio Mattarella. In 2013 is Berlusconi veroordeeld voor belastingfraude en is toen uit het parlement gezet. Vorig jaar kwam hij weer terug en werd hij gekozen als senator. Dat de dag van de staatsbegrafenis is uitgeroepen tot nationale dag van de rouw, heeft echter ook weer tot kritiek geleid. ‘Het wordt gezien als een klap in het gezicht van alle maffia-bestrijders en in het gezicht van vrouwen’, zegt Valkenet. Lang is gedacht dat Berlusconi banden had met de Siciliaanse maffia. ‘En hij was zeer vrouwonvriendelijk; hij betaalde jonge meisjes om seks met hem te hebben. Die woede is er ook.’ Berlusconi kwam uit een gegoede familie, maar was zeker niet rijk, aldus Italië-kenner Donatello Piras. ‘Zijn vader zat in de bouw, stopte ermee, waarna toenmalig cruisezanger Berlusconi – die rechten studeerde en Franse chansons zong – de bouw inging’, aldus Piras. Hij was onder meer verantwoordelijk voor de bouw van Milano Due en Milano 3, twee wijken in Milaan die naar Nederlands voorbeeld werden gebouwd. ‘Daar heeft hij zelfs een standbeeld voor gekregen’, aldus Piras. ‘Vervolgens is hij vanuit de bouw de media ingegaan.’ Een gouden stap voor Berlusconi, vervolgt Piras. ‘Hij is ongelooflijk succesvol gebleken als mediamagnaat, en is daar ook heel rijk mee geworden’, zegt hij. ‘Berlusconi was met een vermogen van 8 miljard euro een van de rijkste Italianen aller tijden. En die man is de politiek in gegaan met zijn eigen partij: Forza Italia.’ Populistisch, maar wel de gematigde keuze van alle centrumrechtse partijen in Italië. ‘Maar ongekend populair onder mensen’, besluit Piras. ‘Toen hij meedeed won hij op Sicilië 61 van de 61 kiesdistricten – arm en rijk, iedereen stemde op de man. Die populariteit gaan we woensdag tijdens de staatsbegrafenis zien.’
