Historie van 14 december

In Vandaag de Dag kunt u belangrijke, fijne, droevige, bijzondere of andersoortige gebeurtenissen vinden die op 14 december hebben plaatsgevonden.

1911: Amundsen komt aan op de Zuidpool

De Noorse ontdekkingsreiziger Roald Engelbregt Gravning Amundsen bereikt als eerste mens de geografische Zuidpool. Zijn team overwintert al in 1910 aan het Ross-ijsplateau, in de zogenaamde Walvisbaai. Op dat moment is hij 90 km dichter bij zijn doel dan het concurrerende team van Robert Falcon Scott, maar deze beschikt over een kortere route. Amundsen moet zijn eigen weg vinden door de Trans-Antarctische Bergen. Amundsen begint zijn tocht naar de pool op 20 oktober 1911 en samen met Olav Bjaaland, Helmer Hanssen, Sverre Hassel en Oscar Wisting komt hij aan op de Zuidpool op 14 december 1911, 35 dagen voor Scott. Als Scott uiteindelijk de Zuidpool bereikt, vindt hij daar de tent van Amundsen, met daarin een brief gericht aan hem.

1972: spraakmakende scène met Barend Servet

In de aflevering van de Barend Servet show van 14 december 1972 komt een geruchtmakende scène voor waarin Barend Servet een dame interviewt die sprekend lijkt op koningin Juliana: hij spreekt haar aan met Majesteit en vraagt allerlei zaken over het koningin zijn, terwijl de pseudo-koningin in een voorname kamer zit en bezig is spruitjes schoon te maken (“want dat doet het gewone volk ook”). Dit leidt onder het kabinet Biesheuvel tot Kamervragen en bijna neemt de toenmalige Minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, P.J.Engels, zendtijd af van de VPRO.

1977: première van Saturday Night Fever

Op 14 december gaat de Amerikaanse muziekfilm Saturday Night Fever in première. De film vertelt het verhaal van Tony Manero, gespeeld door John Travolta, een probleemjongere uit Brooklyn die om zijn problemen te vergeten de plaatselijke discotheek induikt. Hier ontpopt hij zich als koning van de dansvloer. De film wordt een groot succes en maakt van John Travolta een superster. Hij wordt dat jaar ook genomineerd voor de Oscar voor beste acteur. De film draagt bij aan de populariteit van de disco. Verscheidene scènes uit de film, zoals de danspasjes op de discovloer en John Travolta’s loopje in de openingsscène op de wijs van Stayin’ Alive van de Bee Gees, worden regelmatig geïmiteerd en geparodieerd. Uiteindelijk brengt de film 74,1 miljoen dollar op aan kaartverkoop, waarmee het een van de eerste grote blockbusters is.

1951: de geboortedag van Jan Timman

Jan Timman wordt geboren in 1951 te Amsterdam. Hij en Dr. Max Euwe zijn de beste Nederlandse schaakgrootmeesters aller tijden. Als 13-jarige wordt hij tweede op de jeugdwereldkampioenschappen schaken in Tel Aviv. Zijn grootste successen behaalt hij tussen 1970 en 1990. Hij wordt eind jaren 90 beschouwd als één van de beste niet-Sovjet spelers en krijgt de titel ‘de beste uit het westen’. Hij wint het Nederlands kampioenschap 9 keer.

1946: de geboortedag van Jane Birkin

Jane Birkin (Londen, 1946) was een Engelse actrice en zangeres die sinds eind jaren 1960 in Frankrijk woont. In Nederland is ze vooral bekend van haar duet met Serge Gainsbourg genaamd Je T’Aime, Moi Non Plus. Veel radiostations boycotten het nummer vanwege de seksuele geluiden die op het nummer te horen zijn. Desondanks wordt het nummer een wereldhit en een evergreen. Jane Birkin overlijdt op 16 juli 2023. Ze is 76 jaar geworden.

1923: de geboortedag van Gerard Reve

Gerard Kornelis van het Reve (Amsterdam, 1923 – Zulte, België, 8 april 2006) is beter bekend onder de naam Gerard Reve, en als zodanig bekend als schrijver en dichter. Met Harry Mulisch en Willem Frederik Hermans wordt hij tot de Grote Drie van de naoorlogse Nederlandse schrijvers gerekend. Zijn werk wordt veel gelezen en vaak besproken en is bovendien nogal eens onderwerp van discussie. De waardering in de literaire kritiek heeft golfbewegingen gekend, waarbij De Avonden tot zijn beste werk wordt gerekend.

1503: de geboortedag van Nostradamus

Nostradamus (St. Rémy, Provence, 1503 – 2 juli 1566) was arts, astroloog en ziener. Nostradamus was werkzaam als arts en apotheker. Hij verwerft roem met zijn strijd tegen de pest. Hele dorpen worden door hem genezen van de builenpest en hij wordt gerespecteerd door artsen en edelen in heel Frankrijk. Zijn bekendheid neemt verder toe door de uitgave van een almanak waarin hij vooruitzichten geeft op het weer, de oogst, oorlogen en komeetverschijningen.